vì hai nước này đang cố thay thế trật tự thế giới mở và tự do hiện tại.

 

Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis phát biểu về báo cáo Chiến lược quốc phòng quốc gia 2018 công bố ngày 19.1 - Ảnh: AP

Bản báo cáo dài 14 trang đã phác thảo quan điểm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis về địa chính trị và những mối đe dọa mà chính quyền mà chính quyền Tổng thống Donald Trump đang phải đối mặt.

Báo cáo viết: “Rõ ràng là Nga và Trung Quốc muốn định hình thế giới nhất quán với mô hình độc đoán của họ, giành được quyền phủ quyết với các quyết định kinh tế, ngoại giao và an ninh của quốc gia khác”.

Về Trung Quốc, báo cáo cho biết nước này đang tận dụng công cuộc hiện đại hóa quân đội, các chiến dịch gây ảnh hưởng và nền kinh tế vượt trội để ép buộc những nước láng giềng tái thiết lập trật tự ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương theo hướng có lợi cho Trung Quốc. Báo cáo xác định Bắc Kinh sẽ tiếp tục theo đuổi hiện đại hóa quân đội để thiết lập quyền lãnh đạo ở khu vực trong ngắn hạn và để thay thế vị thế siêu cường toàn cầu của Mỹ trong tương lai.

Nga, theo báo cáo, cũng là một mối đe dọa nổi bật không kém. Moscow tìm kiếm quyền phủ quyết với các quyết định kinh tế, ngoại giao và an ninh của những quốc gia nằm trong phạm vi ảnh hưởng, chia rẽ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), thay đổi cấu trúc kinh tế lẫn an ninh của châu Âu và Trung Quốc để đạt được lợi ích.

Dựa trên những phân tích trên, báo cáo đánh giá: “Nga và Trung Quốc đang phá hoại trật tự quốc tế từ bên trong bằng cách vừa khai thác lợi ích, vừa giảm bớt các nguyên tắc và quy định”. 

 

Ngoài hai cường quốc, báo cáo cũng nhắc đến những nguy hiểm từ Iran, CHDCND Triều Tiên và chủ nghĩa khủng bố. Báo cáo cho rằng sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ và các mối đe dọa từ những nhân tố phi nhà nước đã khiến “nội địa nước Mỹ không còn an toàn nữa”.

Báo cáo khẳng định đối đầu với Nga và Trung Quốc, luôn phát triển trước khả năng quân sự ngày càng mở rộng của hai nước trên sẽ là “ưu tiên chính” của Lầu Năm Góc. Trên cơ sở này, báo cáo kêu gọi phải hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của Mỹ, tăng đầu tư cho khả năng tác chiến không gian mạng lẫn phòng thủ tên lửa, xem vũ trụ là mặt trận chiến đấu.

Trong bài phát biểu giảng giải về báo cáo Chiến lược quốc phòng quốc gia 2018, Bộ trưởng J.Mattis cũng nói rõ: “Cạnh tranh giữa các cường quốc là trọng tâm chính trong an ninh quốc gia Mỹ, không phải chủ nghĩa khủng bố nữa”.

“Mọi việc chúng ta làm ở Bộ Quốc phòng đều phải góp phần làm tăng sức mạnh quân đội của chúng ta. Tính cạnh tranh của chúng ta trên mọi mặt trận chiến đấu , trên không, trên đất liền, trên biển, vũ trụ lẫn không gian mạng, đều đã và đang bị suy yếu”, Bộ trưởng cho biết.

Thượng nghị sĩ John McCain, Chủ tịch Ủy ban quân vụ Thượng viện Mỹ, tỏ ý hài lòng với báo cáo này của Bộ Quốc phòng. Ông đánh giá báo cáo “đưa ra được những quyết định đúng đắn, ưu tiên những mối đa dọa mà Mỹ đối mặt, và đưa ra hướng dẫn rõ ràng để đưa ra những lựa chọn khó khăn”.

Theo chuyên gia phân tích quốc tế Kathleen McInnis, vấn đề nằm ở chỗ liệu Bộ Quốc phòng Mỹ có đủ nguồn lực để hiện thực hóa những gì tuyên bố trong bản chiến lược hay không.

Trước đó trong bản báo cáo Đánh giá quốc phòng định kì 4 năm (Quadrennial Defense Review) công bố năm 2010 dưới thời chính quyền Barack Obama, Mỹ có nhắc đến Trung Quốc như một mối đe dọa, nhưng không đề cập đến Nga.

Ngoài ra, bản báo cáo 2010 tập trung vào mục tiêu giành chiến thắng trong các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan, đồng thời “phải xây dựng năng lực cần thiết để đối phó với những mối đe dọa trong tương lai”.

Chiến lược của ông J.Mattis lại trái ngược, dùng “cây gậy” lớn hơn và “củ cà rốt” nhỏ hơn. Báo cáo nêu rõ: “Chúng ta tiếp tục tìm kiếm những lĩnh vực hợp tác với Trung Quốc và Nga dựa trên những mối quan tâm chung, nhưng sẽ ngăn họ dùng những hành động ép buộc và hăm dọa để đạt được mục đích và gây hại cho những lợi ích của Mỹ”. 

 

 

Cẩm Bình (theo SCMP, Báo cáo Chiến lược quốc phòng quốc gia Mỹ 2018)

 

(Blog huynhngocchenh)